focus

Is de regie over ouderbetrokkenheid zoek? Soms lijkt de schoolleider geen vat te hebben op de samenwerking tussen school en ouders. De omstandigheden werken tegen. De leerkrachten functioneren onvoldoende. Of de ouders zijn er alleen maar op uit het de school zo lastig mogelijk te maken.
Het hebben van een gerichte focus is een van de cruciale factoren waarmee je als schoolleider de regie over ouderbetrokkenheid weer terug kunt krijgen. Een duidelijke visie en ambitie waar je je met hart en ziel aan verbinden kunt, is dus heel waardevol. Als je helder bent over je koers, heb je een goede kans dat je ook aankomt waar je wilt zijn. Hoe sterker je focus is, en hoe groter je intentie is om een bepaalde visie te realiseren, hoe groter de kans op geluk en succes. Maar wie geen heldere focus heeft, zal gemakkelijk vastlopen en het gevoel krijgen pech te hebben.

Stel je maar voor dat je aan het roer zit van een zeilboot en je vaart ergens op open zee. Er zijn tientallen havens waar je naartoe zou kunnen varen. Heb je een bepaalde haven voor ogen waar je graag naartoe zou willen, dan kun je daar altijd koers naar zetten, ongeacht de windrichting. Bij tegenwind moet je er wel meer moeite voor doen, en soms is ook inventiviteit vereist. Dat inspireert om alles uit jezelf te halen wat je in je hebt en kan veel voldoening geven. Is het windstil, dan kun je altijd nog gaan peddelen. Kortom, wind of geen wind, tegenwind, zijwind of wind mee, je kunt altijd in de gekozen haven aankomen.

Maar als je geen duidelijk doel voor ogen hebt en je de boot maar een beetje mee laat gaan in de richting van de wind, dan is de kans dat je te pletter slaat op een rotskust waarschijnlijk groter dan de kans dat je aankomt in een veilige haven. Zonder scherpe focus en zonder de vastbeslotenheid om ergens aan te komen, zul je tegenwind misschien al gauw als tegenslag ervaren in plaats van als een kracht die je kunt benutten. Je zou dan moedeloos kunnen worden van zoveel pech, of je haalt je schouders op en laat je meewaaien met de wind. De regie is dan ver te zoeken. En daarmee nemen ook je kracht en je inventiviteit snel af. Je zult dan ook nooit in een leuke, gezellige en veilige haven aankomen.

 

‘Wat’ belangrijker dan ‘Hoe’

De manier hoe we ergens komen, het zogenaamde vervoermiddel dat we gebruiken, doet er niet zo toe. Iemand met een krachtige focus richt zich op het resultaat en niet op het vervoermiddel. Als je uiterst gemotiveerd bent om in die ene bepaalde haven aan te komen, en je boot gaat kapot, dan kun je misschien gaan zwemmen. Of je krijgt een lift van een andere boot. Of je bouwt een vlot van onderdelen van je boot. Als je leven ervan afhangt om op een bepaald moment op een bepaalde plek te komen, dan laat je je nergens door weerhouden.

Sommige schoolleiders bereiken hun doelen door op daadkracht te gaan. Daarmee kun je ver komen. Maar het risico van daadkracht is dat je drammerig wordt en dat jouw doelgerichtheid ten koste gaat van anderen. Daadkrachtige mensen hebben willen nog wel eens over anderen heen walsen. En uiteindelijk betalen ze daarvoor natuurlijk een prijs. De samenwerking zal er meestal niet mee gediend zijn.

Een effectievere houding is om een scherpe focus op je doel te houden, en de bereidheid te hebben om te doen wat nodig is om de ouderbetrokkenheid te verbeteren, ook als dat betekent dat je misschien juist beter even niets kunt doen, of in een heel andere richting moet kijken. Hiertoe is wijsheid, intuïtie en vertrouwen nodig en ook het openstaan voor hulp. Het prettige is dat het er meestal een stuk gemakkelijker door wordt. Als je niet krampachtig en met oogkleppen voor alleen maar op je doel gericht bent maar meer ontspannen bent en open staat voor je omgeving, vang je gewoon veel meer signalen op en kun je ook hulp krijgen uit onverwachte hoek. Ouders en leerkrachten gaan dan met je meewerken in plaats van tegenwerken. Het toeval helpt ook graag een handje mee. Er zijn talloze wegen die naar Rome leiden. Is er een weg afgesloten, dan opent zich een andere. Staar je dus nooit blind op tegenslag. Wie weet waar het je brengt.

Hoor je jezelf vaak de woorden ‘Ja maar’ gebruiken? Hoeveel wegen sluit je daarmee af? Geloof je in mogelijkheden of in moeilijkheden? In beide gevallen zul je dit bevestigd krijgen door de werkelijkheid. Het zijn dan ook niet zozeer de omstandigheden die bepalen of iets wel kan of niet, maar vooral je eigen houding.

 

Richt je aandacht zorgvuldig

De creërende kracht van gerichte aandacht of focus is erg groot. Als je je volle aandacht geeft aan dat wat je graag wilt, en daarbij als het ware kunt voelen hoe het voelt als je het al gerealiseerd zou hebben, kun je in een soort magische flow terecht komen waarin de dingen vrijwel moeiteloos gaan. Maar het omgekeerde is net zo waar. Richt je je vooral op negatieve zaken waar je vanaf wilt, dan houd je die juist in stand.

Zie je ouders als lastposten, zeurpieten, domme mensen of slechte opvoeders? Hoe meer je vastzit in die oordelen, hoe meer zij het gedrag gaan vertonen waarmee ze bevestigen wat je al denkt. Dat waar je je aandacht op richt, heeft de neiging om toe te nemen. Dat geldt niet alleen voor wat je wel wilt, maar ook voor wat je niet wilt. Dit wil overigens niet zeggen dat we met een soort nep-optimisme alles wat niet prettig is onder het tapijt moeten vegen. Je hoeft niet te doen of je bepaalde ouders fantastisch vindt, als je in werkelijkheid juist veel last van hun gedrag hebt. Die strategie werkt niet. Weglopen voor de realiteit of doen alsof je je beter voelt dan je je in werkelijkheid voelt, versterkt in feite alleen maar datgene waar je voor wegvlucht. Hierover zal ik een andere keer wat meer schrijven.