Schoolleiders die hulp willen om de samenwerking met ouders te verbeteren, hebben soms het gevoel vast te zitten. Er lijkt geen oplossing mogelijk. Ze doen al het mogelijke, maar de ouders willen of kunnen niet constructief meewerken. Het probleem lijkt bij de ouders te liggen en daar hebben ze geen invloed op. Wat kun je dan nog doen om de samenwerking vlot te trekken?
Ze hopen dat ik daar een antwoord op heb. Maar ook ik weet het niet. Ik heb namelijk geen kant en klare oplossingen. Wat bij de een goed werkt, werkt bij de ander misschien wel contraproductief. Ieder mens is weer anders. Samenwerken met ouders is echt maatwerk. Betrokkenheid en een gelijkwaardige samenwerking realiseren, zal nooit lukken met standaard oplossingen, want dan zouden het trucjes worden. Ik ben dan ook altijd samen met de schoolleider op zoek naar de onderliggende reden waarom de samenwerking met ouders (of met bepaalde ouders) niet slaagt. Wat speelt er in de dynamiek tussen schoolleider en team? En tussen team en ouders? Welke elementen in de schoolcultuur werken positief of juist negatief door op de samenwerking tussen school en ouders?
Heel belangrijk is om de aandacht van wat de ander verkeerd doet te verschuiven naar hoe je jezelf kunt verbeteren. Je hebt de ander niet in de hand, maar aan je eigen gedrag kun je werken. Dat wil niet zeggen dat je er schuld aan hebt dat het niet goed loopt. Maar wel dat er altijd verandering mogelijk is.
Probeer de ander (en ook jezelf) zo weinig mogelijk te veroordelen. Veroordeling impliceert dat er schuldigen zijn. En wanneer je met je wijsvinger naar de ander wijst, wijzen drie andere vingers naar jezelf. Zowel het veroordelen van de ander als van jezelf, leidt niet tot oplossingen. Zoek dus naar oplossingen, zonder schuldigen aan te wijzen.
Als ouders niet betrokken zijn en nooit reageren, probeer je dan in hen in te leven en kijk wat je anders zou kunnen doen om ze te motiveren. Als ouders zich overheersend gedragen, kijk dan naar je manier van grenzen aangeven. Als ouders alleen maar oog hebben voor hun eigen kind, kijk dan wat er nodig is om ze het belang van de groep te laten inzien. Als ouders zich ondergeschikt opstellen, kijk dan wat er nodig is om ze meer zelfrespect te laten krijgen. Als ouders boos en teleurgesteld zijn, luister dan naar wat er misgelopen is en kijk wat je kunt verbeteren.
Bij de ene schoolleider kan ik de onderliggende machteloosheid voelen. Wat is er dan nodig om weer vertrouwen te krijgen in je eigen mogelijkheden? Bij een ander is er sprake van net iets teveel controle. Naarmate het spannender wordt, worden de touwtjes strakker in handen genomen. Wat heb je dan nodig om je vertrouwen in de ouders te vergroten en hun meer ruimte te geven? Weer een ander stelt zich erg inlevend en dienstbaar op en wordt vervolgens onder de voet gelopen. Hoe kun je dan steviger gaan staan zonder autoritair te worden? Of het inlevingsvermogen wordt juist iets teveel afgeschermd en ouders voelen zich onvoldoende begrepen. Hoe kun je je dan iets meer openstellen voor de ouders?
Ook kun je zoeken naar heel praktische oplossingen. Als ouders zich onredelijk en dwingend opstellen omdat ze niet naar binnen mogen om hun kind de klas in te brengen, en je wilt als school de rust bewaren en op tijd kunnen beginnen, kun je op je strepen gaan staan. Maar veel effectiever is het om een oplossing te zoeken die aan beide wensen tegemoet komt. Als ouders een hetze beginnen tegen de school omdat de sociale veiligheid in het geding lijkt te zijn in een bepaalde klas, begrens ze dan in die hetze (door ‘nee’ te zeggen vanuit respect voor jezelf en respect voor de ander) en betrek ze op een gelijkwaardige manier bij het zoeken naar oplossingen.
Kun je zien wat de werkelijke oorzaak is dat de samenwerking met ouders niet goed loopt, en hoe je met jouw houding de dynamiek beïnvloedt? Dat is dan goed nieuws. Want aan je eigen houding kun je werken, en daarmee komen oplossingen weer in zicht.
Geef een reactie