Twee weken geleden schreef ik in mijn blogje over het belang van luisteren ‘op z’n Chinees’, met je ogen en je oren, waarbij je de ander veel respect geeft en waarbij je je hele hart gebruikt. De eerste 5 tips waren: Wees aandachtig en oprecht nieuwsgierig, luister naar de signalen achter de woorden, gebruik LSD (luisteren, samenvatten, doorvragen), laat een pauze vallen voor je reageert en oefen in het waarnemen van geluiden buiten, binnen en in jezelf. Deze keer nog 5 tips ter verdieping.

1. Laat OMA thuis
Je bent het waarschijnlijk niet met iedereen eens die je spreekt. Maar Oordelen, Meningen en Adviezen laat je toch maar liever los, als je naar een ander aan het luisteren bent. Want met OMA in je hoofd, kun je niet met open aandacht en oprecht nieuwsgierig naar een ander luisteren. En je kunt dan ook niet horen wat de ander werkelijk nodig heeft. Natuurlijk heb jij recht op je eigen mening en mag er ook voor jouw verhaal ruimte zijn, maar let erop dat het je niet belemmert in je luisteren. Een ander zit ook niet altijd op je adviezen te wachten. Misschien is het wel voldoende voor de ander om gewoon gehoord te worden. Soms lost een probleem zich al op, wanneer we werkelijk naar de ander luisteren.

2. Verdedig je niet maar begrijp de ander
Als de ander het niet met jou eens is, en je voelt je door de ander aangevallen, kijk dan of je je normale verdedigingsmechanismen even kunt stoppen. Verdedigen kan onzeker overkomen, of onnodig scherp. De ander gaat zich dan misschien boven jou plaatsen. Of misschien voelt de ander zich door jouw verdediging ook aangevallen waardoor je in een negatieve spiraal terecht komt. Luister met volle aandacht naar wat een ander moeilijk vindt, en kijk of je de ander kunt begrijpen. Om het perspectief van de ander te kunnen zien moet je bereid zijn met de bril van de ander te kijken. En dat vergroot natuurlijk ook de kans dat de ander eens door jouw bril zou willen kijken.

3. Stel grenzen
De vorige keer heb ik de tip gegeven om een pauze in te lassen voor je je eigen verhaal doet. Om de ander niet voortijdig af te kappen, zodat deze zich gerespecteerd voelt en jou ook meer zal gaan respecteren. Maar wat nu als het niet werkt? Als de ander, door de ruimte die je biedt, ver over je grenzen gaat? Het is de kunst om dit verschil goed en tijdig aan te voelen. En als je grenzen moet stellen, wees je dan ook bewust van de manier waarop je dat doet. Doe je dat vanuit irritatie omdat de ander veel te veel ruimte heeft genomen, dan ben je eigenlijk boos op jezelf dat je de ander over je grenzen hebt laten gaan. Je irritatie klinkt door en je lokt er waarschijnlijk verzet mee uit bij de ander. Probeer dus heel rustig te blijven. Blijf in contact met je zelfrespect en met je respect voor de ander. Vanuit dit ‘innerlijk ja’ kun je ‘nee’ of ‘stop’ zeggen tegen de ander en help je de ander om zich ook weer respectvol te gaan gedragen.

4. Luister naar jezelf
Probeer eens naar jezelf te luisteren terwijl je aan het woord bent. Hoe klinkt je toon, hoe is het volume, hoe is je lichaamshouding, spreek je niet teveel woorden en niet te weinig, ben je helder en duidelijk, en in hoeverre ben je oprecht en in contact met wat er werkelijk in je leeft? Dit is een goede oefening om meer en meer afgestemd te kunnen spreken, in overeenstemming met wat nodig is voor iedere situatie.

5. Luister naar de stilte
Tenslotte een heel mooie oefening in luisteren naar de stilte achter de woorden. Ga 5 minuten op een rustig plekje zitten waar je niet gestoord zult worden, sluit je ogen, voel je lichaam op de stoel en wees je bewust van je ademhaling. Als je op deze manier goed tot jezelf bent gekomen, concentreer je je op de stilte. Misschien zijn er wel geluiden van het verkeer, spelende kinderen, een blaffende hond, onweer of een knorrende maag. Maar die geluiden worden allemaal gedragen door de stilte daarachter. Adem een paar minuten heel rustig in en uit, vanuit die stilte. En tenslotte kom je weer terug met je aandacht bij je lichaam op de stoel.
Als je eenmaal contact hebt gehad met de stilte die alles draagt, kun je in een gesprek met iemand misschien ook die stilte gewaar worden die achter de woorden altijd aanwezig is. Dit is de plek waar je je ‘innerlijk ja’ kunt voeden, de ruimte waarin je dat wat zich voordoet kunt accepteren, waarin je respect hebt voor jezelf en de ander en tegelijkertijd weet wanneer je een grens moet trekken, wanneer je ‘stop’ moet zeggen.

Ik wil je weer uitnodigen deze 5 oefeningen veel te gaan toepassen de komende tijd. Heb je ervaringen te melden? Laat het me weten!
Het blogje met de eerste 5 oefeningen in luistervaardigheid is hier te vinden.