Schoolleiders kunnen met hun houding het verschil maken waardoor excellente ouderbetrokkenheid mogelijk wordt. Daarbij is het team de cruciale schakel, want zij onderhouden dagelijks het contact met ouders. Hoe krijg je je team zover dat ze beter met ouders gaan samenwerken? In dit blog geef ik zeven handvatten om vanuit persoonlijk leiderschap je team vleugels te geven.

 

1. Laat in al je handelen de missie en visie doorklinken

De missie van de school (waar sta je voor; geformuleerd vanuit je kernwaarden) en de visie op ouderbetrokkenheid zul je als schoolleider als het ware moeten ‘belichamen’. Hoe kijk je naar ouders, en wat voor rol spelen ze? Welk gedrag vanuit school hoort daarbij? Hoe geef je vorm aan een gelijkwaardige samenwerkingsrelatie? Als schoolleider leef je de missie en visie voor, zodat het team er dagelijks van doordrongen raakt. In plaats van geroddel over ouders in de teamkamer, hoor je dan dat door teamleden vanuit kwetsbaarheid gedeeld wordt waar ze tegenaan lopen. Ook zullen er steeds meer verhalen worden gedeeld over prettige samenwerking met ouders.

 

2. Heb een luisterend oor

Als schoolleider heb je voor zowel je team als de ouders een luisterend oor. Je probeert ze werkelijk te begrijpen. Je gaat je niet direct verdedigen als er kritiek wordt geuit, maar je vraagt verder door. Je kiest niet snel partij wanneer er een conflict is. Je probeert ook niet direct een oplossing te vinden voor een probleem. Vaak hebben mensen de oplossing zelf wel in huis, maar hebben ze het nodig dat er even met volle aandacht naar ze geluisterd wordt.

 

3. Geef medeverantwoordelijkheid en daag uit

Hoewel de schoolleider een grote verantwoordelijkheid draagt, kan een goede samenwerking met ouders alleen plaatsvinden als het team zich er zelf verantwoordelijk voor voelt. Zit er dus niet te dicht op, en controleer niet iedere email die uitgaat naar ouders. Daag je teamleden uit het beste uit zichzelf te halen om de samenwerking met ouders te laten groeien. Geef ze hierin de ruimte. Het gevoel van medeverantwoordelijkheid groeit, naarmate het team meer autonomie ervaart. Ze werken dan vanuit inspiratie en niet vanuit een strak keurslijf. Dit vraagt een groot vertrouwen in je teamleden. Je investeert vooral in een goede relatie met hen. Geef hun waardering voor hoe ze zich inzetten om de samenwerking met ouders te verbeteren.

 

4. Stel grenzen

Hoewel je handelt vanuit vertrouwen in je team, zul je soms een grens moeten aangeven. Tegen een teamlid dat ouders schoffeert, te graag vriendjes met ouders wil worden of meewaait met iedere mening van ouders, zeg je ‘nee’. De toon is niet aanvallend, gekwetst of autoritair, maar wel duidelijk. Je staat voor de missie en visie van de school, en je maakt rustig maar beslist duidelijk dat wat jou betreft een grens is gepasseerd.


5. Handel vanuit professionele distantie

Om je team goed aan te sturen, en om waar nodig grenzen te stellen, heb je professionele distantie nodig. Je kunt de situatie in een groter perspectief plaatsen en ziet alle belangen. Je laat je niet verleiden mee te gaan in een spiraal van boosheid. Ook huil je niet mee met de ander, en vertoon je geen pleasers-gedrag. Vanuit een rustige innerlijke zelfverzekerdheid, vrij van de neiging jezelf als het ware op te blazen, laat je weten hoe je er tegenaan kijkt.Teamleden leren zo hoe ze zelf ook op een niet-reactieve manier kunnen handelen.


6. Stimuleer een cultuur van kwetsbaarheid

Daar waar de focus sterk ligt op perfectionering, kan het gebeuren dat teamleden zich steeds meer verschansen achter een masker van onechtheid. Er wordt gesuggereerd dat het allemaal prima gaat. En gevoelens van kwetsbaarheid worden diep weggestopt. Als er kritiek wordt geuit, kan men zich zelfs achter een wapenrusting verschansen, om het maar niet binnen te hoeven laten komen. Maar het streven naar verbetering van de prestaties kan ook gekoppeld worden aan het stimuleren van een sfeer waarin het veilig is om kwetsbaar te zijn. Ambitieuze schoolleiders die vanuit persoonlijk leiderschap te werk gaan, zijn niet bang om zich kwetsbaar op te stellen, omdat daaronder altijd voldoende zelfvertrouwen aanwezig is. Zij stimuleren een cultuur van openheid en kwetsbaarheid, wat in feite het omgekeerde is van een angstcultuur, en daarmee wordt de ruimte voor professioneel handelen enorm vergroot. Teamleden staan in zo’n cultuur open voor feedback en durven stappen te zetten in hun persoonlijke ontwikkeling. Ouders zullen zich in zo’n cultuur veel meer welkom voelen. Wanneer een leerkracht in alle openheid en kwetsbaarheid, ongewapend een boze ouder tegemoet treedt, is er een goede kans dat deze ouder bereid is zijn of haar wapenrusting te laten vallen, zodat er weer van mens tot mens kan worden gecommuniceerd.

 

7. Geloof in mogelijkheden

Er wordt door schoolleiders nog veel geklaagd over de niet constructieve houding van ouders en van hun team. Klagen helpt echter niet. Er ontstaat polarisatie door, en dat levert alleen verliezers op. Daar waar stelling tegen elkaar wordt ingenomen, sluiten zich steeds meer mogelijkheden af. Zorg dus dat je altijd het perspectief van alle betrokkenen blijft zien, zodat je niet in een patstelling terecht komt. En staar je niet blind op wat er is misgegaan, maar blijf altijd zoeken naar mogelijkheden om een vastgelopen situatie te doorbreken. Daarvoor moet je geloven in je eigen kracht. Stimuleer ook dat je teamleden vertrouwen krijgen in hun mogelijkheden om tot een oplossing te komen. Deel regelmatig met elkaar hoe je uit een veronderstelde patstelling met ouders bent gekomen en waardeer de houding van teamleden om het niet op te geven maar op creatieve wijze te blijven zoeken naar oplossingen.